Communiceren met personen met dementie : “ Het Dementees “

De stem van de persoon met dementie wordt dikwijls niet gehoord, hun taal soms niet herkend. Als zorgverlener hebben we de neiging een ietwat dominante taal te gebruiken ( wij weten het beter, je woorden kloppen niet, je bent onverstaanbaar….) . Met het dementees wil men verbindingen maken: misschien kloppen de woorden niet, maar de beleving is wel echt. En dat vraagt een luisterende houding, een tegemoetkoming aan de veranderingen die dementie teweegbrengt bij mensen .

Het volgende schema geeft de basiskenmerken van het dementees weer .

 

 

Persoon met dementie                                                                                                              zorgverlener

❑ Dyspraxie : handelingen fysiek nog mogelijk, maar te                                      ❑ De communicatie eenvoudig houden

    complex om uit te voeren                                                                                                               vb : ga je maar wassen

❑ Niet herkennen, benoemen van dingen ( agnosie en                                          ❑ Aanreiken, kort omschrijven, tonen

      afasie )                                                                                                                                                    

❑ Verlies van zelf-ordenend kader ( rechts en links, boven                                 ❑ aanduiden

    en onder, licht en zwaar …)

❑ Beperkte concentratie                                                                                                         ❑ Korte communicatie / vermijd ruis

❑ Gevoelig aan de manier waarop men de boodschap krijgt                             ❑ Juiste intonatie

❑ Woorden niet begrijpen                                                                                                      ❑ Lichaamstaal en mimiek worden wel begrepen

❑ Communicatie vanuit ander tijdstip uit leven                                                        ❑ Accepteren en niet corrigeren

❑ Oogcontact en juiste afstand                                                                                            ❑ Aan reactie de afstand afmeten

❑ Geheugenproblemen en faalangst                                                                                ❑ Geruststellen en geheugen niet testen

❑ Emotionaliteit is oké                                                                                                             ❑ Benoem emoties en gebruik spiegelneuronen

❑ Communicatie zonder woorden                                                                                      ❑ Aanraking, blik, rust

❑ Hebben geen versnellingen                                                                                               ❑ Noodzaak tot vertraging

❑ Zijn zichzelf, maar komen als anders over                                                                 ❑ Als gelijkwaardige benaderen

❑ Verhalen blijven betekenisvol, ook al begrijpen we ze niet                              ❑ Afstappen van de letterlijke taal

❑ Soms geen logica in de inhoud                                                                                          ❑ Logica ligt in gevoel en daarop verdergaan

❑ Verlies van zelfvertrouwen                                                                                                  ❑ Accepteren, gevoelens respecteren

❑ Zich alleen voelen                                                                                                                     ❑ Vertragen, bij persoon blijven stilstaan